Hoe kwam de Leidse R in de New Yorkse taal terecht

12 januari 2022

In mijn schilderijen en tekeningen mix ik graag de geschiedenis en zijn figuren door elkaar, niet alvorens deze verschillende stukjes met veel plezier te lezen. Even als dat ik tegenwoordig amateur Cryptoloog ben, en zelfs aan de Crypto Zool podcast mee werk zou ik mij zelf dus best een een amateur geschiedkundige willen noemen, wie maakt het immers iets uit, hoe ik mij noem. Soms vraag ik mij dingen af, middels iets wat ik denk ontdekt te hebben.

Ik ben liefhebber van de Beastie Boys die zoals bekend uit New York komen, en het viel mij lang geleden al op dat deze New Yorkers en andere New Yorkers een R uitspreken zoals de Leidenaars dat doen. Mijn vader is een Leidenaar, ik ook, maar ik groeide op in Rotterdam, Delfshaven en heb een soort mengelmoesje ontwikkeld. Maar goed als u naar nummers van de Beastie Boys en de Leidse Rubberen Robbie luistert zult u net als ik die Rrrrrrrrrrrrrrrrr ontdekken. Puur toeval zou u misschien denken, mocht het u boeien, maar toeval bestaat niet. Dus moet er ergens een feitje te vinden zijn die deze gelijkenis van de Leidse en New Yorkse R kan verklaren. Uiteraard ben ik gaan lezen, en kwam er zo denk ik achter. Ik wilde er eerst een spannend boek aan wijden, maar wie koopt er een boek van twee pagina’s, waarschijnlijk niemand behalve mijn moeder en heel misschien mijn vrouw Sandra in een goede bui.

In 1607 reisde een groep separatisten met een boot af naar Amsterdam. Ze waren gevlucht voor Koning Hendrik VIII die er de Anglicaanse kerk stichtte, zodat hij kon scheiden van zijn vrouw Catharina van Aragon. Ze had namelijk een dochter gebaard, wat die eigenwijze oetlul niet pikte. Dan had hij zelf een zoon moeten baren, hij is toch Koning die kunnen alles. Van de Rooms Katholieke kerk mocht hij niet scheiden vandaar dat hij de Anglicaanse kerk stichtte. Toen Jacobus I aan de macht kwam werd het allemaal alleen maar strenger op dat gekke Eiland. De Puriteinen wilde zich afscheiden van de kerk, maar dit mocht dus niet , men moest de staats religie aanhouden, en anders werd men vervolgd. Vermoedelijk begon William Brewster van uit zijn ouderlijk huis in het geheim een Separatistische kerk. Ontzettend spannend moet dat allemaal geweest zijn. De prediker John Smyth van de Separatisten uit Gainsborough besloot dat men maar moest emigreren opzoek naar religieuze vrijheid. En zo ging men dus naar onze hoofdstad in 1607. Voor men de boot charterde werden de Separatisten nog gesnapt en twee maanden de bajes in getrapt. Maar toen ze weer vrij kwamen besloot alleen een groep afkomstig uit Scrooby de tocht per boot toch te wagen. De vrouwen en kinderen zaten in een andere boot die werd gepakt, maar toen die werden vrijgelaten verenigde het gezelschap zich in Amsterdam. Zaten ze eindelijk in Amsterdam gingen ze ruzie maken met de groep van John Smyth, en besloot de groep uit Scrooby naar sleutelstad Leiden te gaan. In Leiden waren ze van harte welkom, een gastvrije stad. In de Pieterskerk mochten die lui zelfs trouwen, preken enzovoort, een eigen kerk ging de Leidenaren even te ver, om zich vervolgens de pleuris te werken in de textiel industrie. Ja die Leidenaren waren niet voor niks gastvrij, en beetje op je reet zitten, slap hangen en lullig kijken en een beetje bidden deden ze maar op dat eiland van ze. Maar na een jaar of twaalf gingen een aantal Engelse naar Delfshaven om daar met hun zuur verdiende geld een boot te kopen, de Speedwell, waarmee ze in 1620 terug naar hun eiland voerenAl snel kregen ze in Engeland toestemming om met een ander schip de Mayflower en een koopverwijschip naar Virginia Amerika af te reizen. Waarschijnlijk waren de Engelse die lui liever kwijt als rijk. Om een langdradig verhaal wat in te korten, deze gelovige lui werden de stichters van Amerika. Een stel lui die het verdomde een beetje hard te werken in Leiden. Men denkt dat de Thanksgiving afgeleid is van het Leidens ontzet van 3 oktober.

Nu dus verder over de Leidse R, ik denk dat er twee opties zijn die de Leidse R uiteindelijk in New York deden belanden. De eerste is de een brutale Leidenaar die stiekem is mee gereisd naar Amerika, en zo gek is dat niet als je bedenkt dat Leidenaars behoorlijk brutale mensen zijn. Neem maar even Goeie Mie die mensen die ze verzorgde vergiftigde om vervolgens hun pensioen op te strijken, ze is nog altijd de grootste serie moordenares van Nederland, en een ander is Marinus van der Lubbe die net voor het uitbreken van de Tweede Wereld oorlog het Berlijnse Rijksdag gebouw in brand stak. Heel kort door de bocht heeft Nederland de oorlog met de Duitsers dus aan een brutale Leidenaar te danken. Dus dat er een Leidenaar met die luie separatisten zou zijn mee gelift is niet zo onwaarschijnlijk. En misschien heeft de Leidenaar stiekem die Engelse hun vrouwen bevrucht waardoor er dus heel wat Engelse Amerikanen eigenlijk Leids zijn, en die allemaal van hun vader die Leidse R over hebben genomen. Uiteraard wisten de kinderen niet dat die halve zool uit Leiden eigenlijk hun vader was. Optie twee is dat dat Engelse gajes de R in hun Leidse tijd al behoorlijk hebben overgenomen, en die verspreid bij het stichten van Nieuw Amsterdam het latere New York. Zelf kies ik voor optie één, gewoon omdat die is veel leuker is.

Share!

Facebook
Twitter
WhatsApp
Meer informatie: https://www.dalfsennet.nl/nieuws/474549/kunstenaar-in-beeld-met-expositie-pieter-zandvliet.html#  
I made this song Little Star by Boetlek Underground Escape for my dearest wife Sandra Tum with my dear friend Serge Epskamp. I hope you will...
Pieter Zandvliet(54) is kunstenaar. Zijn schilderijen hangen tot in Miami, Barcelona, New York, Duitsland, Argentinië, Guatemala en Engeland. Hij woont met zijn vrouw Sandra in...